معنی خیز افتادن - جستجوی لغت در جدول جو

خیز افتادن(بیوْ خوَرْ / خُرْ دَ)

لغت نامه دهخدا

به وجود آمدن تا و شکن در چیزی

(پَ اِ دَ)

چین افتادن درپوست یا جامه و گاه ابرو، شکنج گرفتن. شکن و نورد پیدا آمدن. جمع شدن چنانکه پوست ترنجیده:
باد گلها را پریشان میکند هر صبحدم
زآن پریشانی نگردد روی دست افتاده چین.
سعدی.
روی دریا درهم آمد زین حدیث هولناک
میتوان دانست بر رویش ز موج افتاده چین.
سعدی

لغت نامه دهخدا

لیچ افتادن

(کَ دَ)

لچ افتادن. جراحت. و رجوع به لچ افتادن شود

لغت نامه دهخدا

پیچ افتادن

(هََ دَ)

پیچ افتادن در کاری، مشکلاتی در راه برآمدن آن پیش آمدن، گره خوردن. جور نشدن، (... در رسنی، یا نخی) ، گره خوردن آن. درهم شدن آن، (... در امعاء) ، پیچیدن روده ها. حرکت کردن روده ها از جای اصلی، (... در معده) ، از حال طبیعی بگشتن آن:
گر افتد بیک لقمه در روده پیچ
برآید همه عمر نادان بهیچ.
سعدی

لغت نامه دهخدا

پیش افتادن

(هََ)

پیش اوفتادن. تقدم یافتن. مقدم شدن. جلو افتادن. تقدم پیدا کردن. پیشی جستن. سبقت گرفتن، تفوق یافتن. برتری یافتن، حادث شدن. روی نمودن. رخ دادن: که از آنچه نهاده باشد خبری ندهد که داند که چون ما بازگشتیم مهمات بسیار پیش افتد و تا روزگار دراز نپردازیم. (تاریخ بیهقی ص 15 چ فیاض) و بیرون این کارهای دیگر پیش افتد و همه فرایض است. (تاریخ بیهقی ص 285)

لغت نامه دهخدا

خون افتادن

(شُ دَ)

خون جاری شدن. خون از محلی خارج شدن. بیرون آمدن خون، قتل واقع شدن. قتل اتفاق افتادن. کشتار واقع شدن، خون کسی از بین رفتن. چنانکه گویند واجب القصاص خونش افتاد، یعنی خونش هدر است و کشندۀ او قصاص ندارد. (از آنندراج) :
چنین گویند کاین رسم نو افتاد
که شیرین کشت و خون بر خسرو افتاد.
میرخسرو (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

خوش افتادن

(بَ وِ کَ دَ)

نکو افتادن. موافق افتادن. مناسب قرار گرفتن. بموقع واقع شدن

لغت نامه دهخدا

خلل افتادن

(بِ شُ وَ دَ)

خرابی پیدا شدن. فساد و تباهی حاصل آمدن: چون به لشکرگاه رسید، یافت قوم را بر حال خویش هیچ خللی نیفتاده بود. (تاریخ بیهقی). دست بتوفیر لشکر برد و در آن بسیار خللها افتاد. (تاریخ بیهقی). و اگر عیاذاً باﷲ... خلل افتد جیحون بزرگ در پیش است و گریزگاه خوارزم سخت دور. (تاریخ بیهقی).
خلل گرچه می افتدش در دماغ
ولی سرخوشی می پذیرد چو باغ.
ملاطغرا (از آنندراج).
صدخلل در راحت تنهائیم افتاد اگر
زآشنایان گردبادی در بیابان داده ایم.
کلیم (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

خفت افتادن

(بِ سَ رِ نَ دَ)

در گره خفت ماندن. (یادداشت بخط مؤلف) ، گره خفت پیدا شدن. (یادداشت بخط مؤلف)

لغت نامه دهخدا

خبر افتادن

(بَ یِ دَ پُ بَ تَ)

پخش شدن خبر. منتشر گشتن خبر. انتشار یافتن خبر. پراکنده شدن خبر ’:... به ارجان خبر افتاد که علی تکین گذشته شد’. (تاریخ بیهقی)

لغت نامه دهخدا

خیزافتاد

(اُ)

نوعی جماع کردن. نوعی وطی کردن:
بماندم اندکی تا خوش بخسبد
که بسیاریش خیزافتاد کردم.
سوزنی